De Safety Culture Ladder – ook bekend als Veiligheidsladder – is een norm die oorspronkelijk ontwikkeld is door ProRail en per 1 juli 2016 beheerd wordt door de NEN. Zoals de naam al zegt heeft deze norm de opzet van een ladder. Er zijn vijf treden, waarbij een organisatie per trede op 18 onderdelen wordt beoordeeld. Deze onderdelen zijn bijvoorbeeld betrokkenheid van het management, medewerkersbetrokkenheid, competenties en incidentmeldingen.
De Veiligheidsladder focust heel sterk op de veiligheidscultuur. Deze beoordelingsmethode biedt kaders om veilig te werken en geeft aan in welke fase van veiligheidsbewustzijn de organisatie zich bevindt. Hoe meer verantwoordelijkheid, reflectie en investeringen in veiligheid, hoe hoger de score.
De Veiligheidsladder is een instrument waarmee organisaties stapsgewijs toewerken naar een hoger niveau van veiligheid en veiligheidsbewustzijn. Het doel van de SCL is het verbeteren van de veiligheidscultuur binnen de organisatie door het aantal onveilige situaties terug te dringen en zo verzuim en schades zoveel mogelijk te beperken. Dit gebeurt door medewerkers bewuster te maken van onveilige situaties op de werkvloer en hen te stimuleren hun houding en gedrag hierop aan te passen en anderen hierop te attenderen.
De Safety Culture Ladder heeft een andere manier van certificeren dan andere regelingen. Bij de SCL-certificering zet de auditor vol in op interviews en veel minder op de papieren bewijslast. Een directeur heeft meestal een prachtige visie. Maar leeft die ook bij de mensen op de werkvloer? Dat is waar de Veiligheidsladder op toetst.
De vijf treden van de Safety Culture Ladder
De treden van de Safety Culture Ladder zijn genummerd van 1 tot en met 5. Elke trede staat voor een bepaald niveau van veiligheidsbewustzijn, respectievelijk: pathologisch, reactief, berekenend, proactief en vooruitstrevend.
Trede 1 betreft een minimale inspanning. Die trede zegt eigenlijk: wij vinden veiligheid belangrijk, maar gaan pas iets doen als het mis gaat. Trede 5 is een heel mooi streven, maar in de praktijk voorbehouden aan een handvol organisaties die veiligheid in- en uitademen. Veiligheid is bij deze bedrijven geïntegreerd in alle bedrijfsprocessen. In de praktijk zie je dat bedrijven inzetten op certificering op trede 2 tot en met 4; tot nu toe schommelen de meeste bedrijven in Nederland tussen 2 en 3. Ook Spelt zet in om trede 3 van de Safety Culture Ladder te behalen.